Từ những năm 90 của thế kỷ XX, khi Liên Xô tan rã, nhu cầu sử dụng tiếng Nga tại Việt Nam ngày càng thu hẹp. Đến năm 2002, khi tôi tốt nghiệp đại học, đi tìm việc làm sử dụng đúng chuyên ngành tiếng Nga vô cùng khó khăn; hầu hết các sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành tiếng Nga đều phải làm công việc trái ngành được đào tạo. Năm 2013, khi tôi đang làm việc tại một Công ty Du lịch, phụ trách quản lý bán hàng mảng thị trường khách Nga vào Việt Nam, thì biết được thông tin Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội mở Khoa Tiếng Nga (nay là Khoa Ngôn ngữ Nga – Hàn) và có nhu cầu tuyển giảng viên tiếng Nga. Tôi đã mạnh dạn ứng tuyển và may mắn trở thành giảng viên cơ hữu của Khoa. Vậy là ước mơ trở thành giảng viên tiếng Nga của tôi từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường đã trở thành hiện thực. Tôi cũng may mắn được đồng hành cùng Khoa, được chứng kiến sự lớn mạnh và phát triển của Khoa trong suốt 10 năm qua. Sự ra đời của Khoa Tiếng Nga và Chi hội Hữu nghị Việt – Nga tại HUBT là kết quả của một tầm nhìn chiến lược, một tình yêu sâu sắc với đất nước và con người Nga của GS Hiệu trưởng Trần Phương.
Khi chuyển công tác về Khoa Tiếng Nga ở HUBT, tôi thực sự cảm thấy vui mừng vì ngôn ngữ Nga mình yêu mến đã xuất hiện đầu tiên tại một trường đại học ngoài công lập. Tại Khoa Tiếng Nga, tôi được tiếp tục sử dụng tiếng Nga để làm việc, được tiếp xúc và học hỏi kinh nghiệm của các các “cây đa, cây đề” trong ngành Nga ngữ và được phát huy năng lực của mình. Tôi thật sự biết ơn GS Hiệu trưởng Trần Phương, vì được chứng kiến những việc Thầy đã làm cho Khoa Tiếng Nga và Chi hội Hữu Nghị Việt – Nga của trường.
Năm đầu tiên chúng tôi làm việc tại HUBT cũng là năm GS Hiệu trưởng Trần Phương đại diện cho Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội và GS Viện sĩ Vladimir Petrovich Buyanov đại diện cho Học viện Kinh tế và Pháp luật Maxkva ký thỏa thuận thành lập Đại học Nhân văn Nga – Việt ở Maxkva trước sự chứng kiến của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam Trương Tấn Sang và Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Vladimirovich Putin ngày 12-11-2013. Một sự trùng hợp ngẫu nhiên là GS Viện sĩ V. P. Buyanov cũng đồng thời là Chủ tịch Hội Hữu nghị Nga – Việt.
Sau sự kiện này, hàng loạt các hoạt động đạo tạo ngôn ngữ Nga, hợp tác quốc tế với các trường đại học và đại học của Liên bang Nga được triển khai tại HUBT. Một số sự kiện quan trọng đó là:
(i) Ngày 11-11-2014, Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội hữu nghị Việt Nam – LB Nga GS, Viện sĩ Đào Trọng Thi đã ký Quyết định số 08/QĐ-VNTƯ về việc thành lập Chi hội Hữu nghị Việt – Nga Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội.
(ii) Tháng 7-2017, Bộ Giáo dục và Đào tạo ra Quyết định cho phép HUBT được đào tạo cử nhân ngành Ngôn ngữ Nga.
(iii) Khoa tiếng Nga kết hợp với Viện Hợp tác Quốc tế của HUBT thường xuyên đón tiếp hàng chục trường đại học và đại học của Liên bang Nga đến thăm và làm việc, mở ra nhiều cơ hội hợp tác trong đào tạo, trao đổi giảng viên, sinh viên.
(iv) Chi hội Hữu nghị Việt – Nga của trường cũng tổ chức rất nhiều hoạt động dành cho các chi hội viên, cán bộ, giảng viên, nhân viên và người học, như: các buổi nói chuyện chuyên đề về chính sách đối ngoại của Nga hướng sang Phương Đông, vai trò và vị trí của Việt Nam trong quan hệ Việt – Nga,… với các vị diễn giả – khách mời đặc biệt, như Cựu Đại sứ Nga tại Việt Nam Konstantin Vnukov, nguyên phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam TS Lê Hải Bình. Có lần, các giảng viên trong Đoàn khách Nga sang thăm trường đã trình bày về tình hình kinh tế – xã hội Liên bang Nga trước đông đảo cán bộ, giảng viên. Tất cả các hoạt động nêu trên đều diễn ra dưới sự dẫn dắt và chỉ đạo của GS Hiệu trưởng Trần Phương. Thầy luôn dành tình cảm đặc biệt và sự đón tiếp nồng hậu những người bạn Nga. Điều đó luôn thể hiện trên nét mặt tươi cười, những cử chỉ gần gũi, thân mật, thắm tình đồng chí, bè bạn mỗi khi Thầy đón các Đoàn khách Nga đến thăm trường.
Điều tuyệt vời nhất đối với tôi là được đôi lần trực tiếp làm việc với GS Hiệu trưởng. Tôi nhớ mãi lần tôi được đi cùng Phó Chủ nhiệm Khoa Ngôn ngữ Nga – Hàn Lê Thanh Vạn lên trình bày với GS Hiệu trưởng về Chương trình đào tạo tiếng Nga tại HUBT và Kế hoạch phát triển Khoa. Mặc dù lúc đó tiếng Nga tại HUBT chỉ được giảng dạy như một ngoại ngữ, nhưng GS Hiệu trưởng Trần Phương luôn xem xét, chỉnh sửa tỉ mỉ chương trình đào tạo, đặt ra cho thầy trò chúng tôi những câu hỏi hóc búa để có được một Chương trình đào tạo hoàn thiện, mang tính thực hành cao, đáp ứng được nhu cầu của xã hội. Thầy luôn nhắc nhở thầy trò chúng tôi rằng: “Từ trước đến nay, Liên bang Nga luôn là người bạn lớn đáng tin cậy của Việt Nam; tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước chỉ có thể bền chặt hơn mà thôi; nước Nga sẽ mãi mãi là đối tác chiến lược toàn diện của Việt Nam. Có thể hiện nay nhu cầu sử dụng tiếng Nga trong nước còn ít, nhưng đến một lúc nào đó, khi nước Nga có nhiều hợp tác kinh tế hơn với Việt Nam, nhu cầu sử dụng lao động tiếng Nga tăng lên, chúng ta sẽ gặp phải khủng hoảng thiếu. Vì vậy, tôi muốn duy trì việc đào tạo tiếng Nga tại HUBT để sinh viên có thêm nhiều lựa chọn trong việc học ngoại ngữ và để tránh khủng hoảng thiếu, giống như tiếng Trung trước đây. Các thầy cô hãy dạy và truyền lửa cho các em, sao cho đến khi xã hội cần, các em có thể dùng được tiếng Nga để làm việc”.
Lời dặn của GS Hiệu trưởng Trần Phương là kim chỉ nam cho thầy trò Khoa Ngôn ngữ Nga – Hàn chúng tôi từng bước phấn đấu để đạt được những thành quả cho đến ngày hôm nay: hơn 30 sinh viên đạt giải Nhất trong các kỳ thi Olympic tiếng Nga dành học bổng toàn phần đi du học tại Liên bang Nga. Khoa Ngôn ngữ Nga – Hàn luôn được Ban Giám hiệu đánh giá là một trong những khoa có hoạt động đối ngoại tích cực, hoạt động ngoại khóa phong phú, tập thể cán bộ, giảng viên trong Khoa luôn nỗ lực không ngừng để duy trì hoạt động giảng dạy trong tình hình tuyển sinh học tiếng Nga tạm thời còn lắm khó khăn, ít sinh viên theo học. Ngọn lửa tình yêu với tiếng Nga và nước Nga của GS Hiệu trưởng Trần Phương đã đốt lên trong chúng tôi lòng nhiệt tình, kiên trì duy trì tiếng Nga tại HUBT. Để tạo thêm điều kiện củng cố sự tồn tại vững chắc và tương lai phát triển của Khoa, Ban Giám hiệu đã đồng ý với kiến nghị của Chủ nhiệm và tập thể giảng viên trong Khoa mở thêm Bộ môn Tiếng Hàn và ra Quyết định đổi tên Khoa Tiếng Nga thành Khoa Ngôn ngữ Nga – Hàn (từ 07 tháng 11 năm 2019).
Việc tiếng Nga đang được giảng dạy tại HUBT, cũng như các thỏa thuận về hợp tác đào tạo với các trường đại học và đại học của Liên bang Nga đã và đang được triển khai tại HUBT, cùng các hoạt động tích cực của Chi hội Hữu nghị Việt – Nga của trường là minh chứng sống động thể hiện tình hữu nghị bền chặt giữa nhân dân hai nước Việt – Nga, mà GS Hiệu trưởng Trần Phương là người đã dày công vun đắp.
Tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới GS Hiệu trưởng Trần Phương – người đã tạo ra một “môi trường hoạt động bổ ích” cho nhiều cán bộ, giảng viên, nhân viên của Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội từng sống, học tập và làm việc tại Liên Xô trước đây và Liên bang Nga ngày nay. GS Hiệu trưởng đã sáng lập lên ngôi trường tuyệt vời cho thế hệ trẻ đến học tập, tu nghiệp, rèn luyện, trưởng thành, trong số đó có những em yêu thích tiếng Nga, đã và đang sử dụng thứ tiếng của một trong những cường quốc vĩ đại nhất thế giới để vào đời, tạo dựng cuộc sống cho bản thân, gia đình và đóng góp cho xã hội.
Với niềm kính trọng, tình cảm yêu mến và lòng biết ơn sâu sắc, xin được kính chúc GS Hiệu trưởng luôn dồi dào sức khỏe, mãi mãi là tấm gương sáng cho các thế hệ cán bộ, giảng viên, nhân viên, đặc biệt là thế hệ trẻ chúng tôi, phấn đấu, noi theo./.
Hà Nội, ngày 11 tháng 8 năm 2023